Một số vấn đề cần chú ý trong kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm

Ngày cập nhật: 03/05/2024 04:54:12 | Lượt xem: 499.0 | |

Theo Quy định số 22-QĐ/TW, ngày 28/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII): Khi có dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên là khi có những thông tin, tài liệu, phản ánh, đối chiếu cho thấy tổ chức đảng hoặc đảng viên không tuân theo, không làm hoặc làm trái với Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quyết định, quy chế, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 
Theo đó, khi có dấu hiệu vi phạm chỉ mới là hiện tượng, chưa phải là bản chất nên tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm chưa được coi là vi phạm; chỉ khi nào kết quả kiểm tra kết luận có sai phạm thì tổ chức đảng hoặc đảng viên đó mới có vi phạm, cần xem xét để có hình thức xử lý kỷ luật.

Kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm là việc tổ chức đảng có thẩm quyền kiểm tra khi đảng viên có biểu hiện không tuân theo, không làm hoặc làm trái quy định để xem xét, đánh giá, kết luận có hay không có vi phạm tiêu chuẩn đảng viên, tiêu chuẩn cấp ủy viên và trong việc thực hiện nhiệm vụ đảng viên.

Dấu hiệu vi phạm của đảng viên được biểu hiện ở các mức độ khác nhau như mới dừng lại ở khuyết điểm, vi phạm ít nghiêm trọng, vi phạm nghiêm trọng, vi phạm đặc biệt nghiêm trọng; mức độ của dấu hiệu vi phạm mới manh nha, khởi phát nhưng cũng có thể dấu hiệu vi phạm đó tiềm ẩn chiều hướng sẽ dẫn tới vi phạm, thậm chí đã vi phạm; thời gian biểu hiện, dấu hiệu vi phạm có thể mới xảy ra hoặc xảy ra từ lâu, đến nay mới bộc lộ qua hiện tượng được lặp đi lặp lại… Vì vậy, nếu cho rằng đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm là chưa có vi phạm gì hoặc đã vi phạm đều không chính xác, cần tổ chức kiểm tra để xém xét, đối chiếu, đánh giá các dấu hiệu vi phạm (hiện tượng) từ đó kết luận có vi phạm hay không, mức độ, tác hại, ảnh hưởng đến đâu (bản chất) và đề xuất biện pháp xử lý phù hợp để giáo dục, uốn nắn hoặc xử lý kỷ luật để cảnh tỉnh, răn đe, giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong Đảng. 

Công tác kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm chỉ phát huy vai trò, ý nghĩa, tác dụng khi đang ở giai đoạn “có dấu hiệu vi phạm” do đó, khi đã phát hiện dấu hiệu vi phạm, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp phải chủ động thu thập thông tin, tiến hành kiểm tra ngay để bảo đảm tính phòng ngừa, ngăn chặn ngay từ khi mới manh nha, không để vi phạm nhỏ thành vi phạm lớn, tác động, ảnh hưởng, tạo dư luận xấu đối với tổ chức đảng, đảng viên. 

Nếu để dấu hiệu vi phạm trở thành vi phạm mới tiến hành kiểm tra thì không thể xem là “kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm” mà thực chất là “kiểm tra vi phạm” vì hành vi vi phạm đã rõ, đã xảy ra, thậm chí đã diễn ra trong thời gian dài.  

Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm trong Đảng bộ Công an tỉnh, cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, cán bộ kiểm tra các cấp cần chú ý một số vấn đề sau:

Một là, chủ động nắm tình hình, phát hiện chính xác, kịp thời dấu hiệu vi phạm của đảng viên ngay từ lúc mới manh nha, tập trung vào những địa bàn, lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp, dễ xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, những vấn đề nổi cộm qua phản ánh của cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân hoặc dư luận xã hội… Trên cơ sở đó, phân tích, sàng lọc thông tin, đối chiếu các quy định, quy chế để xác định đúng nội dung, đối tượng có dấu hiệu vi phạm để quyết định kiểm tra kịp thời, đạt yêu cầu, mang lại hiệu quả thiết thực nhằm giáo dục, ngăn chặn, phòng ngừa vi phạm, tránh tình trạng chạy theo thành tích, số lượng. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm của đảng viên phải tuyệt đối bảo mật thông tin, không được gây tâm lý hoang mang, bất ổn cho đối tượng kiểm tra. Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa chủ thể và đối tượng kiểm tra trên tinh thần đồng chí, đồng đội, không định kiến cá nhân, xa lánh, cũng không vị nể, bốc đồng tiết lộ thông tin quá sớm khi chưa có kết luận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Hai là, trong quá trình kiểm tra phải tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc, phương pháp, quy trình, quy định của Đảng. Trước hết, phải tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ, luôn trung thực, công tâm, khách quan, công khai minh bạch, tôn trọng ý kiến của tập thể. Chủ yếu lấy giáo dục, thuyết phục, động viên để đảng viên được kiểm tra phát huy tối đa tinh thần tự giác chịu trách nhiệm, không tạo áp lực căng thẳng, dùng lời lẽ nặng nề, hăm dọa hoặc xúc phạm. Phải bám sát quy trình, phương pháp kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, đảm bảo đủ 3 bước theo quy định, trong đó đặc biệt chú ý làm tốt bước chuẩn bị và bước tiến hành nhưng cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo phương pháp, quy trình kiểm tra, tránh máy móc, rập khuôn. Quá trình thẩm tra, xác minh phải được tiến hành một cách cẩn trọng, khoa học và chặt chẽ bảo đảm dân chủ, công tâm, khách quan, trung thực, chính xác, không định kiến cá nhân, tình cảm riêng tư, thiên vị. 

Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra có đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, có dũng khí và tinh thông nghiệp vụ. Kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm là nhiệm vụ trọng tâm, khó khăn, phức tạp; đối tượng kiểm tra ngoài đảng viên còn có cấp ủy, lãnh đạo các đơn vị do đó, đòi hỏi đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp có phẩm chất đạo đức trong sáng, đủ năng lực, trình độ; có bề dày kinh nghiệm và đặc biệt quan trọng là phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, chịu được áp lực tâm lý trong khi làm nhiệm vụ, có dũng khí, tinh thông nghiệp vụ, dám thẳng thắn đấu tranh với cái sai, bảo vệ cái đúng và phải biết giữ mình trước sự cám dỗ lợi ích vật chất. 

Bốn là, làm tốt công tác tư tưởng cho đảng viên bị kiểm tra. Đảng viên bị kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm thường có diễn biến tâm lý phức tạp, cho rằng “bị kiểm tra” thì mất uy tín, gặp nhiều khó khăn trong công tác, thậm chí lo sợ bị cách chức, khai trừ ra khỏi Đảng... nên thường có biểu hiện lo lắng, hoang mang, thậm chí còn tìm cách đối phó, gây trở ngại cho công tác kiểm tra. Nếu làm tốt công tác tư tưởng sẽ làm cho đảng viên bị kiểm tra giảm tâm lý căng thẳng, mặc cảm, khắc phục cách nhìn thiên lệch một chiều, định kiến về kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và coi việc tiến hành kiểm tra là công việc thường xuyên của tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp do Điều lệ Đảng quy định, mọi đảng viên phải nghiêm chỉnh chấp hành. Công tác tư tưởng phải hướng cho đảng viên bị kiểm tra nêu cao ý thức tự phê bình, tiếp thu ý kiến phê bình, trình bày đầy đủ, trung thực các dấu hiệu sai phạm, khuyết điểm của mình; ý thức khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, không tái phạm, không khiếu nại kết luận kiểm tra. Ngoài ra, cần làm tốt công tác tư tưởng cho tổ chức đảng quản lý đảng viên để cùng phối hợp làm tốt công tác tư tưởng cho đảng viên bị kiểm tra, không bao che, không đổ lỗi cho đảng viên bị kiểm tra mà cùng tháo gỡ, khắc phục các sai phạm, khuyết điểm nếu có.

Tóm lại, kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, khi tiến hành đòi hỏi cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra và cán bộ kiểm tra trong Đảng bộ Công an tỉnh bám sát nguyên tắc, phương pháp, quy trình của Đảng nhất là trong quá trình thu thập thông tin, thẩm tra xác minh, kết luận; phân công cán bộ kiểm tra có bản lĩnh chính trị, tinh thông nghiệp vụ, nắm vững các quy định của Đảng, Nhà nước liên quan đến nội dung kiểm tra; làm tốt công tác tư tưởng, phát huy ý thức tự phê bình và phê bình của tổ chức đảng quản lý đảng viên và đảng viên bị kiểm tra để đảng viên có ý thức chấp hành quy định của Đảng trong kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị và cá nhân liên quan trong quá trình kiểm tra nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng, đảm bảo mục đích, yêu cầu đề ra./.

Hạnh Nguyễn